Karşılaştırmalı Reklam’da Eskiye Dönüş!
28 Aralık 2018 Cuma günü Resmi Gazete’de “TİCARİ REKLAM VE HAKSIZ TİCARİ UYGULAMALAR YÖNETMELİĞİNDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK” yayımlandı. Yönetmelik “Karşılaştırmalı Reklam” tanımını değiştirdiği gibi 2015 yılında mevzuatımıza giren ve 4 yıl boyunca yürürlüğe girmesi beklenen karşılaştırmalı reklamda marka kullanma serbestisini tamamen ortadan kaldırdı.
Bilindiği üzere 10.01.2015 tarihinde yayımlanan ve birçok hükmüyle yürürlüğe giren “TİCARİ REKLAM VE HAKSIZ TİCARİ UYGULAMALAR YÖNETMELİĞİ” o güne kadar yürürlükte olan “karşılaştırmalı reklam” tanımında ve şartlarında oldukça ilerlemeci değişiklikler getirmişti. Buna göre karşılaştırmalı reklam “Bir mal veya hizmetin tanıtımı esnasında, rakip mal veya hizmetlere ilişkin unsurların doğrudan veya dolaylı olarak kullanıldığı reklamlar” şeklinde tanımlanırken, konuyu düzenleyen 8. maddenin 2. fıkrası açıkça “Karşılaştırmalı reklamlarda, rakiplere ait isim, marka, logo veya diğer ayırt edici şekil veya ifadeler ile ticaret unvanı veya işletme adlarına, bu maddenin birinci fıkrasında belirtilen hükümlere uygun olması koşuluyla yer verilebilir.” hükmünü içermekteydi. Ancak hükmün yürürlüğü 1 yıl süreyle ertelenmişti.
Anılan hüküm Yönetmelik’in yayımından 1 yıl sonra da yürürlüğe girememiş, 2016 yılından beri her sene ertelenerek en son yürürlük tarihi 01.01.2019 olarak belirlenmişti.
28.12.2018 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan değişiklik yönetmeliği uyarınca karşılaştırmalı reklam tanımı “Tanıtımı yapılan mal veya hizmete ilişkin hususlarla aynı amaca ya da aynı ihtiyacı karşılamaya yönelik rakip mal veya hizmetlere ilişkin hususların karşılaştırıldığı reklamlar” şeklinde değiştirilmiş, 2015 yılında karşılaştırmalı reklamın düzenlendiği sekizinci maddede yer alan ve 4 yıldır uygulaması ertelenen ikinci fıkra ise maddeden çıkartılmıştır. Öte yandan aynı maddenin birinci fıkrasında yapılan değişiklikle de karşılaştırmalı reklamda marka kullanmanın yasak olduğu daha net bir şekilde ifade edilmiştir. Buna göre maddenin ilk halinin birinci fıkrasının f bendindeki “fikri ve sınai mülkiyet haklarını, ticaret unvanını, işletme adını, diğer ayırt edici işaretlerini” ibaresi yürürlükten kaldırılmış, bu fıkraya “Rakiplere ait ürün adı, marka, logo, ticaret unvanı, işletme adı veya diğer ayırt edici unsurlara yer verilmemesi” şartı karşılaştırmalı reklamın uygulanabilirlik şartı olarak getirilmiştir.
2015 yılında reklam mevzuatımızda büyük bir değişiklik getiren ve gerçek anlamıyla karşılaştırmalı reklamı Türk reklam sektörüne kazandıracağı gözüyle bakılan düzenleme 4 yıla yakın bir süredir beklenirken bir yandan yürürlük erteleme hükümleriyle uygulamanın hayata geçmesinin önüne geçilmiş bir yandan da yapılan değişikliklerle madde henüz uygulamaya geçmeden sınırlandırılmış; takviye edici gıdalar yahut ilaçlar gibi fiyat düzenlemeleri ile etkin piyasa gücü yükümlülükleri ilgili idari otoriteler tarafından belirlenen sektörlere ilişkin özel engeller getirilmiş ve karşılaştırmalı reklamlarda “tanıklı reklam” gibi diğer reklam araçlarının kullanımı yasaklanmıştı.
Yeni düzenleme uyarınca tanımı yukarıda verilen karşılaştırmalı reklamlar, ancak; rakiplere ait ürün adı, marka, logo, ticaret unvanı, işletme adı veya diğer ayırt edici unsurlara yer verilmemesi; aldatıcı ve yanıltıcı olmaması; haksız rekabete yol açmaması; karşılaştırılan mal veya hizmetlerin aynı ihtiyaçları karşılaması ya da aynı amaca yönelik olması; tüketiciye fayda sağlayacak bir hususun karşılaştırılması; karşılaştırılan mal veya hizmetlerin, fiyatı da dahil, bir ya da daha fazla maddi, esaslı, doğrulanabilir ve tipik özelliğinin objektif olarak karşılaştırılması; nesnel, ölçülebilir, sayısal verilere dayanan iddiaların, bilimsel test, rapor veya belgelerle ispatlanması; rakiplerin mallarını, hizmetlerini, faaliyetlerini veya diğer özelliklerini kötülememesi veya itibarsızlaştırmaması; menşei belirtilmiş mal veya hizmete ilişkin karşılaştırmada, mal veya hizmetlerin aynı coğrafi yerden olması; reklam veren ile rakibinin markası, ticaret unvanı, işletme adı veya diğer bir ayırt edici işareti ya da mal veya hizmetleri ile ilgili karışıklığa yol açmaması; Reklam Kurulunca belirlenen ilkelere aykırı olmaması koşullarıyla yapılabilir olacak.
İlaveten, maddenin ikinci fıkrası uyarınca gıda reklamlarında, ilgili mevzuata göre sağlık beyanı kapsamına giren hususlar eskisi düzenlemede de olduğu gibi karşılaştırmaya konu edilemeyecek. Beslenme beyanı kapsamındaki hususların reklamlarda karşılaştırma unsuru olarak kullanılması da ilgili mevzuat hükümlerine göre yapılmaya devam edilecek. Takviye edici gıdaların karşılaştırmalı reklamı ile fiyat düzenlemeleri ile etkin piyasa gücü yükümlülükleri ilgili idari otoriteler tarafından belirlenen sektörlere ilişkin reklamlarda fiyat karşılaştırması yapılması ise yasaklı olmaya devam ediyor.
Tags: comparative advertising, Haksız Ticari Uygulamalar, karşılaştırmalı reklam, Ticari Reklam